Trà cổ thụ từ lâu đã nổi danh trong giới trà đạo nhờ hương vị độc đáo và giá trị tinh thần sâu sắc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguồn gốc và câu chuyện đằng sau loại trà đặc biệt này. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ cùng khám phá xuất xứ và những nét đặc trưng làm nên tên tuổi của trà cổ thụ – tinh hoa được chắt lọc từ những gốc trà hàng trăm năm tuổi giữa núi rừng đại ngàn.
Trà cổ thụ, hay còn gọi là chè Shan tuyết, là loại trà quý hiếm được thu hái từ những cây chè cổ thụ có tên khoa học Camellia taliensis. Đây là giống cây mọc tự nhiên từ hàng nghìn năm trước ở các vùng núi cao phía Bắc Việt Nam như Hà Giang, Suối Giàng (Yên Bái), Tà Xùa (Sơn La) – nơi có khí hậu khắc nghiệt, quanh năm mát mẻ, độ cao từ 800m đến 2000m so với mực nước biển.
Sở dĩ gọi là “cổ thụ” bởi những cây chè này có tuổi đời hàng trăm năm, được đồng bào dân tộc Tày, Dao, Mông gìn giữ và chăm sóc qua nhiều thế hệ. Chè cổ thụ sinh trưởng hoàn toàn trong môi trường tự nhiên, không cần tưới tiêu, phân bón hay thuốc trừ sâu, nhờ đó trà Shan tuyết được đánh giá là một trong những loại trà sạch và tinh khiết bậc nhất hiện nay.
Chính điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đã tạo nên hương vị đặc biệt cho trà cổ thụ – chát dịu, hậu ngọt sâu, hương thơm núi rừng thanh khiết – khiến loại trà này trở thành báu vật trong giới trà đạo và được săn đón cả trong và ngoài nước.
Khác với những giống trà phổ biến như trà Thái Nguyên hay trà Lâm Đồng – thường là các cây nhỏ, cao ngang ngực người, có thể dễ dàng thu hoạch từ mặt đất – trà cổ thụ Shan tuyết lại mọc trên những cây chè cao lớn hàng trăm năm tuổi ở vùng núi cao Tây Bắc. Những cây chè cổ thụ này có thân to, gốc lớn, chiều cao trung bình từ 5m trở lên, thậm chí có cây cao đến 10m, 20m, thậm chí lên tới 30m trong các cánh rừng sâu.
Để hái được những búp trà non trên cây cổ thụ, người dân địa phương phải leo lên cành cao, khéo léo hái từng búp chè – một công việc vô cùng vất vả và đòi hỏi kinh nghiệm, kỹ năng. Chính sự khó nhọc này góp phần làm tăng giá trị của trà Shan tuyết cổ thụ – loại trà quý được thu hái hoàn toàn thủ công, gìn giữ nét đẹp truyền thống.
Gốc cây chè cổ thụ thường to hơn vòng tay người lớn, những gốc chè hàng trăm năm tuổi có thể rộng đến 2–3 vòng tay người trưởng thành mới ôm xuể. Lá chè xanh đậm, búp chè non phủ lớp lông trắng mịn như tuyết – đặc trưng chỉ có ở trà Shan tuyết vùng Tây Bắc.
Chính sự khác biệt về hình dáng, điều kiện sinh trưởng và cách thu hoạch thủ công đã tạo nên danh tiếng và giá trị đặc biệt cho trà cổ thụ Việt Nam, không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế.
Khi pha đúng cách, trà cổ thụ cho ra nước trà có màu vàng óng, sánh nhẹ và trong veo – đặc trưng riêng biệt không dễ nhầm lẫn. Hương thơm của trà khiến người thưởng thức như lạc vào không gian núi rừng Tây Bắc: phảng phất chút khói bếp mộc mạc, thoảng hương hoa lan dịu nhẹ, rồi lâng lâng ngào ngạt một cách đầy lạ lẫm, đầy mê hoặc.
Khi nhấp ngụm đầu tiên, vị chát dịu thanh khiết lan tỏa đầu lưỡi, nhanh chóng chuyển thành hậu vị ngọt sâu, kéo dài và đọng lại nơi cuống họng, để lại cảm giác thư thái, an yên. Chính sự hòa quyện hài hòa giữa sắc – hương – vị ấy đã làm nên sức hấp dẫn đặc biệt cho trà Shan tuyết cổ thụ, chinh phục cả những người sành trà khó tính nhất.
Qua những chia sẻ trên, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc trà cổ thụ – loại trà quý gắn bó với núi rừng Tây Bắc và trải qua hàng trăm năm cùng đồng bào dân tộc. Không chỉ mang giá trị lịch sử, trà Shan tuyết cổ thụ còn chinh phục lòng người bởi hương vị đặc trưng, chát nhẹ, ngọt sâu và thơm ngát – một tinh hoa khó có thể tìm thấy ở bất kỳ loại trà nào khác.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây: