Mặc dù protein đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động của cơ thể, một số nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe. Vậy lượng protein bao nhiêu là an toàn? Và chúng ta cần lưu ý những gì khi áp dụng chế độ ăn giàu protein?
Protein có mặt trong hầu hết các mô và là thành phần quan trọng cho sự sống. Cơ thể con người có ít nhất 10.000 loại protein khác nhau, tham gia vào các quá trình hình thành, phát triển và sửa chữa tế bào.
Protein (hay còn gọi là chất đạm) đóng vai trò then chốt và là một trong ba chất dinh dưỡng đa lượng quan trọng nhất đối với cơ thể, với những nhiệm vụ chính:
Đặc biệt, cơ bắp không thể phát triển nếu thiếu protein, vì đây là vật liệu cấu thành khối cơ.
Protein được hình thành từ các axit amin. Cơ thể có thể tự tổng hợp một số axit amin, nhưng có những axit amin thiết yếu chỉ có thể lấy từ thực phẩm. Nguồn protein động vật thường cung cấp đầy đủ các axit amin thiết yếu này, trong khi protein thực vật cần được kết hợp từ nhiều nguồn để đảm bảo cân đối.
Protein giữ vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Chúng tham gia cấu tạo nên các enzyme – những chất xúc tác cho hàng loạt phản ứng hóa học trong cơ thể. Khi cơ thể thiếu protein, nhiều chức năng sinh lý sẽ bị ảnh hưởng, gây ra các biểu hiện như mệt mỏi, suy nhược, teo cơ.
Ở người già, người bệnh phải nằm lâu hoặc trẻ em trong giai đoạn phát triển, việc thiếu protein sẽ dẫn đến mất dần khối cơ, cơ thể yếu ớt, suy giảm sức đề kháng.
Khi thiếu protein, cơ thể sẽ huy động nguồn dự trữ năng lượng trong gan, sau đó đến mỡ và cuối cùng là khối cơ để duy trì hoạt động. Điều này khiến cơ bị teo nhỏ dần nếu không được bổ sung kịp thời.
Theo Nhu cầu khuyến nghị dành cho người Việt Nam năm 2016 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia:
Người trưởng thành (19 – 30 tuổi) lao động vừa:
Tuy nhiên, con số thực tế có thể thay đổi tùy theo:
Cách ước lượng đơn giản:
Một khẩu phần protein nên có kích thước gần bằng lòng bàn tay. Điều này tương đương với khoảng 2 phần thịt, cá, đậu phụ, hoặc các loại đậu/hạt có kích thước tương tự.
Nhu cầu theo trọng lượng cơ thể:
Một bữa ăn lành mạnh là bữa ăn cung cấp đầy đủ và cân đối các nhóm chất dinh dưỡng gồm:
Chế độ ăn hàng ngày nên đa dạng thực phẩm, kết hợp hợp lý giữa các nhóm chất, đặc biệt là cân đối đạm động vật và đạm thực vật.
Nguồn đạm động vật:
Nguồn đạm thực vật:
Đạm chuẩn dễ hấp thu:
Mặc dù protein rất quan trọng cho sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ:
Protein là dưỡng chất thiết yếu giúp duy trì và phát triển sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều có thể dẫn đến những tác động tiêu cực cho cơ thể. Vì vậy, hãy ăn đủ – cân đối – hợp lý, kết hợp đa dạng nguồn đạm từ động vật và thực vật, đồng thời duy trì lối sống lành mạnh để tối ưu lợi ích mà không gây hại cho sức khỏe.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây: