Đường là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì các hoạt động sống hằng ngày. Khi được tiêu thụ với lượng phù hợp, đường giúp hỗ trợ chức năng của não bộ, hệ thần kinh và các cơ quan nội tạng.
Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá nhiều đường trong thời gian dài, cơ thể có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như béo phì, đái tháo đường (tiểu đường tuýp 2), tim mạch và các rối loạn chuyển hóa khác. Việc kiểm soát lượng đường nạp vào mỗi ngày là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe và duy trì cân nặng hợp lý.
Đường là nguồn năng lượng quan trọng giúp cơ thể duy trì hoạt động suốt cả ngày, tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều đường lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Có hai loại đường chính: đường tự nhiên – có trong trái cây, rau củ, ngũ cốc, cung cấp thêm chất xơ và vi chất dinh dưỡng; và đường thêm vào – thường thấy trong kẹo, nước ngọt, thực phẩm chế biến sẵn. Đường thêm vào phổ biến như sucrose hoặc siro ngô fructose là nguyên nhân gây tăng cân, tiểu đường và các bệnh tim mạch nếu sử dụng quá mức.
Theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), nam giới chỉ nên tiêu thụ tối đa 37,5g đường/ngày, nữ giới 25g/ngày. Ngoài ra, cần ưu tiên các loại carbohydrate phức tạp từ gạo, khoai, ngũ cốc – đây là nguồn đường lành mạnh giúp duy trì năng lượng ổn định. Thiếu đường có thể gây hạ đường huyết, mệt mỏi, giảm tập trung; trong khi dư đường dẫn đến tăng mỡ, béo phì và tiểu đường. Vì vậy, việc cân bằng lượng đường nạp vào mỗi ngày là chìa khóa để duy trì sức khỏe bền vững.
Hiện nay, tình trạng béo phì và các bệnh không lây liên quan đến dinh dưỡng như tăng huyết áp, tiểu đường, ung thư ngày càng phổ biến và có xu hướng trẻ hóa. Vì vậy, người tiêu dùng cần đặc biệt lưu ý trong việc lựa chọn thực phẩm, nhất là kiểm soát lượng đường nạp vào hàng ngày.
Thực phẩm quen thuộc như 1 chén cơm chứa khoảng 45–50g chất bột đường, 1 củ khoai lang 160g chứa khoảng 45g đường. Trong khi đó, nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, nước tăng lực có thể chứa từ 10–19g đường/100ml – chỉ cần một lon 330ml đã có thể vượt mức khuyến nghị đường mỗi ngày. Sữa có đường và sữa chua cũng chứa 6–10g đường/100g, nếu dùng thường xuyên dễ khiến cơ thể tiêu thụ quá nhiều đường mà không nhận ra.
Do đó, để bảo vệ sức khỏe lâu dài, người tiêu dùng nên tập thói quen đọc nhãn thực phẩm, hạn chế thức uống có đường và giảm khẩu phần ngọt trong bữa ăn. Cha mẹ cũng nên tập cho trẻ thói quen ăn nhạt và bớt ngọt ngay từ nhỏ để ngăn ngừa các bệnh lý về sau.
Đối với những người đang ăn kiêng hoặc giảm cân, điều quan trọng là duy trì lượng bột đường tối thiểu để đảm bảo cơ thể vẫn có đủ năng lượng hoạt động. Việc cắt bỏ hoàn toàn nhóm bột đường (carbohydrate) hoặc bỏ bữa chính kéo dài có thể dẫn đến thiếu hụt năng lượng, gây mệt mỏi, tụt đường huyết và ảnh hưởng đến chức năng trao đổi chất.
Nếu bạn ăn đầy đủ các nhóm chất gồm bột đường, đạm, chất béo, rau xanh và trái cây, thì không cần bổ sung thêm đường tinh luyện từ các nguồn như đường cát, bánh kẹo hay nước ngọt. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa đường như cơm, trái cây ngọt, bánh kẹo, nước ngọt…, lượng đường dư thừa sẽ dễ dàng chuyển hóa thành mỡ tích trữ, dẫn đến tăng cân và các rối loạn chuyển hóa.
Đáng chú ý, rối loạn chuyển hóa đường thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người không phát hiện sớm. Cách duy nhất để kiểm tra chính xác là xét nghiệm đường huyết định kỳ hoặc thực hiện các nghiệm pháp dung nạp đường. Điều này đặc biệt cần thiết với những người thuộc nhóm nguy cơ cao, như người thừa cân, ít vận động, có tiền sử gia đình bị tiểu đường,...
Dù đồ ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường được nhiều người ưa chuộng, nhưng việc tiêu thụ hợp lý và vừa phải là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài và ngăn ngừa các bệnh mãn tính.
Mặc dù các thực phẩm ngọt và giàu đường được nhiều người yêu thích, nhưng chúng nên được tiêu thụ một cách điều độ để đảm bảo cung cấp lượng đường vừa đủ cho cơ thể, đồng thời tránh nguy cơ thừa cân, béo phì và các bệnh chuyển hóa.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây: