Đông trùng hạ thảo (Cordyceps sinensis, Cordyceps militaris) từ lâu đã được biết đến trong y học cổ truyền như một loại “dược liệu quý” nhờ khả năng bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể lực và hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính. Tuy nhiên, khi đặt dưới góc nhìn của y học hiện đại, những tác dụng này cần được xác minh bằng các nghiên cứu khoa học và thử nghiệm lâm sàng. Vậy hiện nay, các bằng chứng khoa học đã nói gì về hiệu quả thật sự của Đông trùng hạ thảo?
Hỗ trợ tăng sức bền và cải thiện hiệu suất vận động
Một số nghiên cứu lâm sàng trên người đã chỉ ra rằng Cordyceps có thể mang lại lợi ích đáng kể cho hoạt động thể chất:
Cải thiện sức bền và hiệu suất luyện tập: Trong một nghiên cứu thực hiện trên 30 vận động viên không chuyên, việc sử dụng 2g Đông trùng hạ thảo mỗi ngày trong 12 tuần giúp làm giảm nhịp tim khi gắng sức, nâng cao khả năng hô hấp và tăng sức chịu đựng khi luyện tập.
Tăng chỉ số VO₂ max và khả năng vận động ở người cao tuổi: Một nghiên cứu sử dụng chủng Cordyceps Cs-4 (được nuôi cấy lên men) cho nhóm người từ 50–75 tuổi cho thấy sự cải thiện rõ rệt về ngưỡng trao đổi khí (ventilatory threshold) sau khi dùng liên tục trong 12 tuần.
Kết luận: Đông trùng hạ thảo có thể hỗ trợ tích cực cho hiệu suất thể chất, đặc biệt khi sử dụng liều từ 3–4g/ngày và duy trì ít nhất 8 tuần.
Hỗ trợ phục hồi cơ và thúc đẩy tái tạo tế bào
Một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi trên nhóm người trẻ, khỏe mạnh đã cho thấy những lợi ích đáng kể của Cordyceps sinensis:
Giảm tổn thương cơ do luyện tập cường độ cao: Sử dụng 1g Cordyceps trước khi vận động giúp hạn chế các tổn thương cơ sau khi tập luyện nặng, nhờ khả năng điều hòa phản ứng viêm và chống oxy hóa.
Thúc đẩy tái tạo mô cơ: Cordyceps làm tăng số lượng tế bào gốc cơ (Pax7⁺) và tế bào CD34⁺ – những tế bào đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và hình thành sợi cơ mới.
Kết luận: Đông trùng hạ thảo có thể giúp phục hồi cơ nhanh chóng sau vận động mạnh, đặc biệt có giá trị với vận động viên hoặc người tập luyện thể thao cường độ cao.
Một phân tích tổng hợp từ 15 nghiên cứu lâm sàng với tổng cộng 1.238 bệnh nhân mắc COPD cho thấy Cordyceps có những tác động tích cực sau:
Cải thiện chức năng hô hấp: Sử dụng Cordyceps giúp tăng dung tích phổi, giảm cảm giác khó thở và cải thiện khả năng vận động thể chất.
Nâng cao chất lượng sống: Người bệnh ít gặp các đợt cấp, giảm triệu chứng mạn tính và cải thiện thể trạng chung.
An toàn khi sử dụng: Không ghi nhận tác dụng phụ nghiêm trọng trong quá trình điều trị hỗ trợ bằng Cordyceps.
Kết luận: Đông trùng hạ thảo có thể là một lựa chọn bổ trợ an toàn và hiệu quả cho người mắc bệnh hô hấp mạn tính như COPD, bên cạnh phác đồ điều trị chuẩn.
Tác dụng đối với bệnh tiểu đường và tim mạch
Các nghiên cứu tiền lâm sàng trên động vật đã ghi nhận một số lợi ích tiềm năng của Cordyceps như sau:
Giảm đường huyết và cải thiện đề kháng insulin: Cordyceps có khả năng điều hòa đường huyết và tăng độ nhạy insulin ở chuột mắc tiểu đường.
Bảo vệ hệ tim mạch: Giảm stress oxy hóa, hạn chế tổn thương nội mô mạch máu – yếu tố góp phần gây biến chứng tim mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.
Kết luận: Hiệu quả này hiện mới được chứng minh chủ yếu qua nghiên cứu trên động vật. Cần thêm các thử nghiệm lâm sàng trên người để xác nhận tác dụng và độ an toàn khi sử dụng cho người bệnh.
Lời kết
Đông trùng hạ thảo không phải là “thần dược” chữa bách bệnh, nhưng nhiều nghiên cứu hiện đại đã cho thấy những lợi ích rõ ràng của dược liệu này trong việc tăng cường thể lực, hỗ trợ phục hồi cơ bắp sau vận động cường độ cao và cải thiện triệu chứng ở bệnh nhân mắc các bệnh hô hấp mãn tính như COPD. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả thực sự, cần sử dụng Đông trùng hạ thảo đúng liều lượng, đủ thời gian và lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn chất lượng. Đặc biệt, với những người đang mắc bệnh nền, có sức khỏe yếu hoặc đang điều trị bằng thuốc, việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và tránh nguy cơ tương tác không mong muốn.
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
