Lạp xưởng là một món ăn thơm ngon, đậm đà, được đông đảo người yêu thích. Từ các gánh hàng rong bình dị cho đến những nhà hàng sang trọng, lạp xưởng luôn giữ một vị trí riêng trong nền ẩm thực Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ nguồn gốc ra đời cũng như những nét văn hóa độc đáo gắn liền với món ăn này. Vậy lạp xưởng bắt nguồn từ đâu và nó phản ánh điều gì trong đời sống ẩm thực của người Việt? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu.
Lạp xưởng được cho là có nguồn gốc từ Trung Quốc, tuy nhiên thời điểm chính xác mà món ăn này ra đời vẫn còn là chủ đề gây tranh cãi. Một số tài liệu ghi nhận rằng lạp xưởng đã xuất hiện từ thời Nam Bắc Triều (khoảng năm 300–500 sau Công nguyên), và được đề cập trong sách cổ Tề dân yếu thuật.
Ban đầu, lạp xưởng ra đời như một phương pháp bảo quản thịt hiệu quả. Người xưa nhồi thịt và mỡ vào ruột heo, sau đó thêm vào muối, đường, rượu rồi đem phơi khô, treo lên bếp thành từng chuỗi dài. Nhờ cách làm này, thịt có thể được bảo quản trong nhiều tháng, tránh lãng phí thực phẩm trong thời kỳ khan hiếm.
Lúc đó, lạp xưởng là loại khô, có kết cấu khá cứng và chắc.
Có một giai thoại vui xoay quanh loại lạp xưởng Đông Quan – được xem là một trong những biến tấu đầu tiên của món ăn này. Truyện kể rằng có một người đàn ông nhỏ con hành nghề bán lạp xưởng rong khắp phố phường. Do thân hình thấp bé, trong khi các xâu lạp xưởng lại dài, nên chúng thường bị quệt xuống đất, dính bùn và cát.
Từ thực tế đó, anh đã nghĩ ra cách rút ngắn các đoạn lạp xưởng bằng cách siết các nút gần nhau hơn. Không chỉ vậy, anh còn điều chỉnh lại công thức gia vị. Nhờ sự thay đổi ấy, lạp xưởng mới không chỉ sạch sẽ hơn mà còn có hương vị hấp dẫn, khiến nhiều khách hàng ưa chuộng hơn.
Theo thời gian, lạp xưởng đã không ngừng được cải tiến và hoàn thiện. Người ta điều chỉnh tỉ lệ nạc và mỡ, sử dụng thêm các loại gia vị đa dạng, đồng thời chỉ chọn phần thịt ngon như thịt đùi hoặc thịt mông để làm nguyên liệu chính. Không chỉ dừng lại ở thịt heo, ngày nay lạp xưởng còn được chế biến từ các nguyên liệu khác như thịt vịt, thịt gà, gan, tôm,... mang lại nhiều hương vị phong phú.
Từ chỗ chỉ là một cách bảo quản thịt, lạp xưởng dần trở thành một món ăn tinh tế, mang đậm bản sắc ẩm thực và góp phần tạo nên nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của nhiều quốc gia.
Hiện nay, lạp xưởng đã được sản xuất trên quy mô công nghiệp để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước.
Tại Việt Nam, dù chưa có tài liệu cụ thể ghi lại thời điểm chính xác lạp xưởng du nhập, nhưng nhiều giả thuyết cho rằng món ăn này theo chân người Hoa đến nước ta từ cuối thế kỷ XVII. Cùng với các món như hoành thánh, sủi cảo, cơm chiên Dương Châu…, lạp xưởng đã góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực đa dạng của Việt Nam.
Từng xuất phát là một phương pháp bảo quản thịt đơn giản, lạp xưởng đã dần phát triển qua nhiều thế hệ và trở thành món ăn quen thuộc trong ẩm thực Việt. Nhờ hương vị đặc trưng cùng giá trị văn hóa sâu sắc, lạp xưởng đã chiếm được cảm tình của thực khách và giữ một vị trí không thể thiếu trong đời sống ẩm thực.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây: