Giữa thời đại của thực phẩm tiện lợi, đồ ăn nhập khẩu và xu hướng sống lành mạnh, cá khô, món ăn truyền thống gắn bó lâu đời với người Việt đang dần mất đi sức hút đối với một bộ phận giới trẻ. Nhiều người cho rằng cá khô là món ăn lỗi thời, quá mặn, khô cứng, nặng mùi và không còn phù hợp với nhịp sống hiện đại. Vậy quan điểm này có hoàn toàn đúng không? Liệu cá khô có thực sự "lỗi mốt", hay chúng ta đang bỏ quên một phần tinh túy ẩm thực Việt chỉ vì những định kiến chưa công bằng? Hãy cùng nhìn lại vấn đề một cách thẳng thắn và khách quan.
Hương vị đậm, khó hợp khẩu vị hiện đại: Cá khô thường có vị mặn rõ rệt và mùi khá nồng – điều này dễ khiến những người lớn lên ở thành phố, vốn quen với khẩu vị nhẹ, cảm thấy khó tiếp nhận.
Hình thức kém bắt mắt: Trong thời đại mà món ăn được đánh giá qua hình ảnh đầu tiên, cá khô khó cạnh tranh với những món "hot trend" trên mạng xã hội như sushi, pizza hay trà sữa – vốn đầy màu sắc và dễ trang trí.
Thiếu tính tiện dụng: Nhiều loại cá khô cần sơ chế kỹ, phải chiên, nướng hoặc xử lý mùi – khá bất tiện với những ai ưa chuộng lối sống nhanh, gọn và ít nấu nướng.
Sự thay đổi trong quan điểm ăn uống: Giới trẻ ngày nay ngày càng chuộng chế độ ăn “healthy” – ít muối, ít dầu mỡ, ưu tiên thực phẩm tươi, xanh. Trong khi đó, cá khô truyền thống thường được chế biến mặn, nhiều đạm và ít rau củ đi kèm.
Cá khô – Lỗi thời hay chỉ chưa được nhìn nhận đúng cách?
Thực tế, cá khô không hề lỗi thời. Vấn đề nằm ở chỗ món ăn này đang bị hiểu sai, chưa được sáng tạo lại theo hướng phù hợp với lối sống hiện đại. Nếu nhìn một cách công bằng, cá khô vẫn có nhiều giá trị đáng trân trọng:
Nguồn dinh dưỡng dồi dào: Nhiều loại cá khô như cá cơm, cá thu, cá lóc chứa lượng protein cao, ít chất béo, giàu khoáng chất như canxi, sắt, kẽm... Nếu được chế biến đúng cách, cá khô hoàn toàn phù hợp với người theo chế độ ăn lành mạnh hoặc ăn kiêng.
Được "hồi sinh" trong ẩm thực hiện đại: Ngày càng có nhiều món ăn mới lấy cảm hứng từ cá khô được giới trẻ yêu thích, như salad cá khô, cá khô rim kiểu Hàn, cơm trộn cá khô hoặc các loại snack cá khô tiện lợi, đóng gói đẹp mắt – vừa ngon vừa phù hợp với nhịp sống nhanh.
Giá trị tinh thần không thể thay thế: Với nhiều người con xa quê, cá khô không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của tình thân, của tuổi thơ, của quê nhà – những điều càng lớn càng quý.
Bắt kịp xu hướng "ăn chất sống thật": Xu hướng trở về với giá trị truyền thống, thực phẩm bản địa, sản phẩm thủ công đang được nhiều bạn trẻ quan tâm. Cá khô nếu được chế biến, đóng gói và truyền thông phù hợp hoàn toàn có thể “comeback” mạnh mẽ trên bàn ăn hiện đại.
Làm sao để "trẻ hóa" cá khô và đưa món ăn truyền thống này đến gần hơn với giới trẻ?
Thiết kế bao bì hiện đại, tiện lợi và bắt mắt: Việc đóng gói cá khô theo dạng hút chân không, snack ăn liền, hoặc các phần ăn nhỏ gọn, tiện mang theo – kèm thiết kế bao bì hiện đại, màu sắc trẻ trung sẽ giúp cá khô bước ra khỏi "vỏ bọc quê mùa" và dễ dàng chạm tới thị hiếu thẩm mỹ của người trẻ.
Đổi mới cách chế biến: Cá khô hoàn toàn có thể trở thành nguyên liệu trong các món ăn sáng tạo như cơm trộn, salad, bánh mì kẹp, thậm chí pizza cá khô hoặc mì trộn kiểu Hàn. Những biến tấu theo phong cách fusion không chỉ giữ được tinh thần truyền thống mà còn khiến cá khô trở nên thú vị và gần gũi hơn với lối sống hiện đại.
Truyền cảm hứng từ văn hóa – không chỉ từ khẩu vị: Giới trẻ ngày nay không chỉ “ăn ngon”, mà còn “ăn bằng cảm xúc”. Nếu cá khô được kể lại như một phần ký ức của làng biển, như di sản ẩm thực vùng miền thay vì chỉ là "món mặn ăn với cơm" thì sự kết nối cảm xúc sẽ mạnh mẽ hơn. Câu chuyện sau món ăn chính là yếu tố giúp cá khô trở thành một lựa chọn văn hóa, không chỉ đơn thuần là thực phẩm.
Lời kết
Sự thờ ơ của giới trẻ đối với cá khô phần lớn bắt nguồn từ cách tiếp cận chưa thực sự phù hợp với thị hiếu thẩm mỹ, khẩu vị và lối sống nhanh của thời hiện đại. Tuy nhiên, khi được làm mới từ bao bì, cách chế biến cho đến câu chuyện văn hóa đằng sau, cá khô hoàn toàn có tiềm năng trở thành món ăn "hot" trong mắt thế hệ trẻ: tiện dụng, sáng tạo và mang đậm cá tính. Bởi lẽ, cá khô không đơn thuần là thực phẩm, đó là một lát cắt của văn hóa Việt, là ký ức của bao thế hệ, là bản sắc ẩm thực mà dù ở thời đại nào, chúng ta cũng có lý do để gìn giữ và tự hào.