.png)
Đường có thể gây hại cho sức khỏe của bạn nhiều hơn cả chất béo. Việc tiêu thụ quá nhiều đường là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến hàng loạt vấn đề nghiêm trọng như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường và suy giảm hệ miễn dịch. Để hiểu rõ hơn về những tác động tiêu cực này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các tác hại của đường đối với sức khỏe con người.
Nhiều loại thực phẩm chứa hàm lượng đường cao cũng đồng thời cung cấp một lượng lớn calo. Trong khi đó, nguyên nhân chính của tình trạng tăng cân và béo phì là do tiêu thụ quá nhiều calo vượt quá nhu cầu của cơ thể. Một trong những tác động đầu tiên khi nạp quá nhiều đường là gây tăng cân, đặc biệt dễ thấy ở những người tiêu thụ nhiều đồ uống có đường – đối tượng phổ biến là trẻ em.
Theo một số nghiên cứu, việc tiêu thụ thức uống chứa đường có mối liên hệ chặt chẽ với tình trạng béo phì ở trẻ nhỏ. Đường bổ sung trong các sản phẩm này làm tăng lượng calo không cần thiết, ức chế quá trình đốt cháy chất béo, làm tăng nồng độ insulin và gây rối loạn trao đổi chất, từ đó dẫn đến tăng cân mất kiểm soát.
Không chỉ vậy, đường còn làm tăng sản sinh ghrelin – loại hormone kích thích cảm giác thèm ăn, khiến bạn có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là các thực phẩm giàu carbohydrate. Điều này dẫn đến sự tích tụ mỡ bụng, làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tiểu đường và bệnh tim mạch.
Chế độ ăn nhiều đường làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là bệnh tim mạch – nguyên nhân gây ra khoảng 1/3 số ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Việc tiêu thụ quá nhiều đường có liên quan chặt chẽ đến tình trạng béo phì, làm gia tăng phản ứng viêm trong cơ thể, tăng nguy cơ nhiễm trùng và dẫn đến nồng độ chất béo trung tính (triglyceride) trong máu tăng cao. Những yếu tố này chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vấn đề tim mạch như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và suy tim.
Thực tế cho thấy, đường còn có thể gây hại nhiều hơn cả chất béo, vì nó trực tiếp làm tổn thương thành động mạch và ảnh hưởng xấu đến hoạt động của tim. Ngoài ra, việc tiêu thụ đường quá mức còn làm tăng nồng độ insulin trong máu, kích thích hệ thần kinh giao cảm, từ đó gây tăng nhịp tim và huyết áp, làm gia tăng nguy cơ đau tim và các bệnh lý tim mạch nghiêm trọng.
Việc tiêu thụ quá nhiều carbohydrate tinh chế – như đồ uống có đường, bánh mì trắng, gạo trắng, bánh ngọt, nước ngọt, thực phẩm chế biến sẵn, mì ống, bánh kẹo và ngũ cốc ăn liền – có thể làm tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá.
Ngoài ra, những thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) cao như khoai tây, bí đỏ, bánh quy, đường kính, bơ và mỡ động vật sẽ làm tăng đường huyết nhanh hơn so với các thực phẩm có chỉ số GI thấp như bột yến mạch, bắp, củ từ, đậu Hà Lan và cà rốt.
Khi lượng đường trong máu tăng nhanh, insulin trong cơ thể cũng sẽ tăng đột biến để đưa glucose vào tế bào. Sự gia tăng insulin này có thể kích thích cơ thể tăng sản xuất hormone androgen, dẫn đến tăng tiết bã nhờn (dầu trên da) và gây viêm da, là những yếu tố thuận lợi khiến mụn trứng cá hình thành và phát triển.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường Đại học Y UCLA (Mỹ), việc tiêu thụ một lượng lớn đường fructose có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng hoạt động của não bộ, làm chậm quá trình xử lý thông tin và suy giảm trí nhớ. Đặc biệt, hàm lượng fructose cao có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin – một hormone không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết mà còn liên quan trực tiếp đến hoạt động của các dây thần kinh trong não. Nếu các tế bào não trở nên kháng insulin, khả năng suy nghĩ rõ ràng, điều khiển cảm xúc và xử lý thông tin sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện rằng axit béo omega-3 – có nhiều trong cá hồi, quả óc chó và một số loại hạt – có thể giúp chống lại các tác động tiêu cực của đường đối với não bộ. Omega-3 hỗ trợ bảo vệ tế bào thần kinh và tăng cường khả năng nhận thức.
Ngoài ra, những người tiêu thụ quá nhiều đường thường hấp thụ kém các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin A, C, B12, canxi, phốt pho, magie và sắt. Điều này dẫn đến suy giảm chức năng miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch, béo phì, tiểu đường và ung thư. Bên cạnh đó, đường làm tăng lượng glucose trong máu, gây suy nhược cơ thể và cảm giác mệt mỏi kéo dài. Một chế độ ăn giàu đường cũng dễ dẫn đến thiếu hụt khoáng chất crôm, vốn cần thiết cho quá trình điều hòa đường huyết và trao đổi chất.
Bệnh đái tháo đường (tiểu đường) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và làm giảm tuổi thọ trên toàn thế giới. Theo thống kê năm 2021, thế giới có khoảng 537 triệu người mắc bệnh đái tháo đường, và cứ mỗi 5 giây lại có một người tử vong vì căn bệnh này. Riêng tại Việt Nam, hiện có hơn 3,5 triệu người mắc bệnh, con số này được dự báo sẽ tăng lên gần 6,3 triệu ca vào năm 2045.
Mặc dù chưa có nghiên cứu nào khẳng định việc ăn nhiều đường trực tiếp gây ra bệnh tiểu đường, nhưng các chuyên gia y tế cho biết có mối liên hệ chặt chẽ giữa tiêu thụ đường và nguy cơ mắc bệnh. Cụ thể, việc ăn quá nhiều thực phẩm chứa đường góp phần làm tăng lượng chất béo trong cơ thể, gây thừa cân, béo phì – đây là yếu tố nguy cơ cao nhất dẫn đến tiểu đường tuýp 2.
Bên cạnh đó, việc tiêu thụ đường quá mức trong thời gian dài còn có thể dẫn đến tình trạng kháng insulin – hormone do tuyến tụy sản xuất giúp điều hòa lượng đường trong máu. Khi cơ thể kháng insulin, đường huyết tăng cao, làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người uống đồ uống có đường như nước ngọt hay nước ép trái cây trong 4 năm có nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 cao hơn đáng kể so với người chỉ uống nước lọc.
Ăn nhiều đường ảnh hưởng tiêu cực đến làn da và quá trình lão hóa. Cụ thể, đường có thể làm tổn hại đến elastin và collagen – hai loại protein quan trọng giúp duy trì làn da mềm mại, đàn hồi và mịn màng. Khi cấu trúc này bị suy giảm, da dễ xuất hiện nếp nhăn, mụn, tình trạng viêm da và lão hóa sớm.
Ngoài ra, lượng đường trong máu tăng cao do ăn quá nhiều đường có thể làm suy giảm các chất chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể – những chất có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi tổn thương do ánh nắng mặt trời, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa da.
Một yếu tố khác bị ảnh hưởng là telomere – cấu trúc nằm ở đầu nhiễm sắc thể, đóng vai trò như một chiếc “mũ bảo vệ” giúp các nhiễm sắc thể không bị tổn hại hoặc hợp nhất bất thường. Theo thời gian, telomere sẽ ngắn dần – đây là quá trình tự nhiên gắn liền với sự lão hóa của tế bào.
Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa đường có thể đẩy nhanh quá trình rút ngắn telomere, khiến tế bào già hóa sớm và hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến làn da mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể về lâu dài.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây:
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
